در پروسه ریمپ (Remap) واحد الکترونیکی کنترل موتور یا ایسیو ‏‎(ECU)‎‏ قطعه ای است که احتمالا در مورد آن چیزی نمی دانید، اما برنامه ‏ریزی ‏‎(Programming)‎‏ و تنظیم ‏‎ (adjust)‎ مجدد آن ‏می تواند به شما کمک کند تا از پتانسیل بیش تر پنهان در موتور خودرو بهره بگیرد.‏

وسایله نقلیه (خودروها، ون ها و …) مدرن امروزی دارای یک سیستم مدیریت الکترونیکی هستند که سیستم سوخت رسانی را کنترل می کند. این سیستم توسط ‏‏مغز موتور-‏ECU‏(واحد کنترل موتور) نظارت و اجرا می شود. هنگامی که پای خود را روی پدال گاز فشار می دهید، ای سی یو‏ تصمیم می گیرد که چه ‏‏مقدار سوخت و هوا را ترکیب کند، و به داخل سیلندر برای احتراق روانه کند. موتورهای دیزلی و بنزین در این مورد اندکی متفاوت عمل می ‏‏کنند. ‏ECU‏ همچنین توربو را کنترل می کند.

فرآیند ریمپینگ ‏‎ (Remapping)‎‏تنظیم و کالیبره کردن مجدد پیشرانه (Engine tuning) در سطحی پیشرفته ‏‎ ‎توام با ارتقا عملکرد موتور ‏‎(Performance tuning)‎‏ است. ایسیو ‏‎(ECU)‎‏ برنامه هایی دائمی را درون خود ذخیره دارد که نقشه یا جدول ‏‎(Maps)‎‏ نامیده می شود که به ‏انژکتورها می ‏گوید چه مقدار سوخت برای موتور ‏‎(Engine)‎‏ خودرو فراهم سازد ،در موتورهای بنزینی به شمع ها می گوید در چه زمانی جرقه بزنند و کنترل موارد ‏‏دیگری مانند کد های خطا و ورودی ها و خروجی های سنسور و تقریبا هر جنبه ای که در اجرای موتور دخیل است را برعهده دارند. ‏

شاید برای شما سوال پیش بیاید که منظور از تنظیم پیشرانه همان کاری است که در مراکز تنظیم موتور یا تون آپ خودرو انجام میشود؟

در جواب باید بگوییم هم آری هم خیر.

برای درک این موضوع در ابتدا باید به این نکته اشاره کرد که فرآیند ریمپ در واقع زیر مجموعه علم ‏Engine ‎‎Tuning‏ است و ‏Engine Tuning‏ خود شامل چندین زیر مجموعه است که هدف همه آن ها در نهایت یک چیز است: ‏ بهبود و ارتقا پیشرانه خودرو.‏

به طور خلاصه و در راستای هدف این مقاله تیونینگ خودرو، علم تغییرات کارکرد ECU موتور جھت افزایش کارایی برای مصارف خاص می باشد. ریمپ به عنوان شاخه ای از تیونینگ تغییر جداول کاری موتور جھت تغییر پاشش یا زمان جرقه زنی و … است. از موارد کاربرد این شاخه از تیونینگ می توان به تقویت خودروها برای مسابقه (Race)، درگ (Drag) و رالی اشاره کرد. همچنین میتوان به موارد کاربردی دیگری مانند زمانی که یک ایسیو به دلایلی (مانند نایاب بودن یک مدل ECU یا ساخت خودروھای دست ساز و تعویض موتور با موتور قویتر) روی خودرو دیگری نصب میشود اشاره کرد.

زیر مجموعه های ‏Engine Tuning‎‏ 

• Engine tune-up

• Chip tuning

• Remapping or remap

• Performance tuning

• Overhaul

• Remanufactured

• Blueprinting

امروزه تقریبا تمام وسایل نقلیه مدرن دارای ‏ایسیو یا همان‏ مرکز کنترل الکترونیکی موتور هستند، که عمدتا توسط کمپانی های بوش ‏(Bosch)‏ یا دلفی ‏‏(Delphi Technologies)‏ تامین می شود. ‏ECU‏ دارای کلاس خاصی از نرم افزار دائمی ‏‎(Firmware)‎‏ است که سطح دسترسی پایه ‏‎(Low-level ‎‎control)‎‏ برای کنترل پارامترهای مختلف قطعات سخت افزاری ‏‎ (Hardware)‎که موتور توسط آن ها کار می کند را برای ایسیو فراهم می آورد.

این ‏پارامترها شامل دستیابی ‏به تعادل مناسب بین مصرف سوخت، قدرت، گشتاور، انتشار سوخت، قابلیت اطمینان و فواصل معقول بین سرویس های ‏خودرویی می باشد. بسیاری از تولید کنندگان یک موتور واحد را تولید می کنند و از نرم افزارها یا همان ‏Firmware‏ های مختلفی استفاده می کنند ‏که به عنوان ‏نقشه ‏‎(Maps)‎‏ ‏‎شناخته می شوند تا بتوانند سطوح مختلفی از قدرت را در وسایل نقلیه مختلف با استفاده از همان موتوری که اساسا ‏مشابه ‏است تولید کنند. ‏بسیاری از این نرم افزارهای پیشفرض کارخانه قادر به بهره برداری کامل از پتانسیل موتور ‏نیستند، و به همین ‏ترتیب کاربر نهایی با موتوری روبرو است که برای استفاده در محیط اطراف آن کاملا تنظیم (Adjusted) و کالیبره (Calibrated)نیست. به این پدیده ‏‏Under-tuned‏ می گوییم.

این به تیونرها و همچنین مصرف کنندگان فرصتی برای استفاده از پتانسیل بیشتری که در موتور خودرو نهفته است را ‏می دهد.‏با ‏برنامه نویسی و کالیبراسیون مجدد و بهینه این مپ ها ‏‎(Maps)‎‏ یا جداول میتوان در عین امنیت، حداکثر کارایی برای موتور خودرو و سازگاری با ‏متغیرهای محیطی اطراف آن ‏مانند دما و فشار هوا، ارتفاع از سطح دریا، نوع و کیفیت سوخت و … را ایجاد کرد.‏

تنظیمات مجدد نیازمند بررسی و آزمایش کامل محل جغرافیایی خودرو،‎ ‎گرمسیری یا سردسیر بودن کشور هدف، سوخت مورد استفاده و به ‏طور کلی تمام ‏پارامترهای خارجی دخیل در عملکرد خودرو هست تا بیش ترین تطابق‏ ممکن حاصل شود. حال ایسیو خودرو با دقت ‏بیش تری می تواند نسبت ‏سوخت و هوا را ترکیب کند، مواردی مانند ناک و یا خام سوزی کاملا رفع می شوند و سنسور اکسیژن با حداکثر کارایی (‎Efficiency‏) خود قرار می گیرد. همچنین باید دقت کرد ‏هر‏Map ‎‏ (جدول) مقادیر خاصی را در خود ذخیره می کند به طور مثال یک مپ اطلاعات ‏مربوط به سنسور اکسیژن را در خود ذخیره می کند و دیگری اطلاعات ‏مربوط به دریچه گاز و …‏

در ریمپ ایسیو در واقع ما نوعی تنظیم موتور پیشرفته را در کنار ارتقا موتور انجام میدهیم، یعنی خودرو هم کاملا ‏Tuned‏ میشود و هم با ‏افزایش ‏توان و گشتاور حاصله خودرو تحت ‏performance tuning ‎‏ قرار گرفته است.‏

اکنون با بهینه سازی های حاصل شده می توانیم به رفع نقاط ضعف بنیادین خودرو بپردازیم. به طور مثال خودرو 206 تیپ 5 ایراد دمای بالای ‏موتور را در برخی ایسیوها دارد، این عیب یک ایراد ذاتی در این خودرو ناشی از عدم هماهنگی با آب و هوای گرمسیری ایران است بنابراین برای رفع این ایراد بایستی به ‏جداول مربوط به دمای فن و پارامترهای دریافتی از سنسور ‏دمای آب و سایر سنسورهای مرتبط رجوع کنیم تا بتوانیم دما را تا محدوده استاندارد پایین بیاوریم.

حال با هارمونی حاصل شده از این تغییرات می توانیم به مراحل بالاتری از راندمان دست پیدا کنیم به طور مثال می توان با تغییر در جداول مرتبط به آوانس جرقه زنی و پاشش سوخت افزایش چشم گیری در قدرت و گشتاور خودرو ایجاد کرد و با کاهش تاخیر دریچه گاز و دو فاکتور قبلی شتاب ‏و کشش خودرو را بهبود ‏محسوسی بخشید.‏

ریمپ بازنگری، تنظیم و پروگرمینگ مجدد و بهینه کامپیوتر یا ایسیو ‏‎(ECU)‎‏ خودرو برای افزایش توان‎(Hp) ‎‏ و ‏بهبود پاسخگویی ‏‎(Feedback)‎‏ موتور ‏خودرو است که با تطابق دادن کامل خودرو با پارامترهای محیطی اطراف آن مانند آب و هوا، شرایط ‏جغرافیایی (فشار و دمای هوا، ارتفاع از سطح ‏دریا و …) و کیفیت و نوع سوخت و …حاصل میشود و همزمان ایرادات اساسی خودرو مانند تاخیر ‏دریچه گاز ، کپ، ناک، دمای موتور بالا و … با ‏برنامه نویسی اصولی رفع می شود.‏

ریمپ ‏در گذشته عمدتا بر روی وسایل نقلیه توربو که واحد مدرن کنترل الکترونیکی موتور‎) ‎‏ECU)‏‎ ‎داشتند انجام می شد اما امروزه این کار از طریق ‏وصل ‏کردن ابزارهای تخصصی به پورت دیاگ خودرو که آن را تحت‎ ‎عنوان پورتOBD ‎‏ نیز می شناسیم با سهولت امکان پذیر است.‏‎‎ (On-board ‎Diagnositics)‎‎‏در واقع در تمام خودروهایی که دارای سیستم الکترونیکی کنترل موتور یا ایسیو هستند امکان ریمپ وجود دارد، اما با ‏پدیدار شدن پورت ‏‏OBD‏، صنعت ریمپ یا ریمپینگ خودرو به طرز چشم گیری دچار تحول و پیشرفت شد.‏ در واقع از پورت ‏OBD‏ به عنوان رنسانسی در حوزه ریمپ ایسیو خودرو یاد میشود.

با وصل کردن دستگاه های خاص به طور مثال دستگاه های پروگرامر ‏‎(Programmer)‎‏ به پورت OBD کار امکان خواندن نرم افزار اصلی کارخانه، ویرایش و اعمال ‏تغییرات مورد نظر بر روی اطلاعات ایسیو که در بخش هایی تحت ‏عنوان جداول (Maps) ذخیره شده اند وجود دارد. ابزارهای مختلفی برای خواندن نوع ‏خاصی از فایل ها یا ‏Firmware‏ کارخانه موجود در ایسیو وجود ‏دارد.

پارامترهای فایل ها یا اطلاعات پیشفرض کارخانه مانند تزریق سوخت، فشار بوست، فشار ریل سوخت، فشار پمپ سوخت و زمانبندی احتراق ‏براساس ‏محدودیت های ایمنی که توسط یک متخصص ریمپ تعیین می شود، مجددا تنظیم و کالیبره می شوند، بنابراین پتانسیل و کارایی‎ ‎‎‎(Performance) ‎‏نهفته در موتور که اکنون آزاد شده بر قابلیت اطمینان، سطح ایمنی خودرو، مصرف سوخت و انتشارات تاثیر منفی نخواهد ‏‏داشت. جداول ‏‎‎ایسیو خودرو ممکن است برای استفاده در شهر، استفاده در پیست مسابقه یا هر منظوری بنا بر درخواست مصرف کننده بهینه شوند. ‏پس ‏از انجام تنظیمات ‏‎(Adjustments)‎‏ فایل ویرایش شده با همان ابزار مورد استفاده برای خواندن اولیه به ‏ECU‏ بازگردانده می شود.

نکته ای ‏که باید ‏بدان توجه داشت این است که ما در فرآیند ریمپ ایسیو در ابتدا باید اطلاعات موجود در ایسیو را بخوانیم ‏‎(Read)‎‏ و سپس بعد از ‏اعمال تغییرات و چکسام گیری (Checksum) ‏آن ها را در ‏ECU‏ اعمال کنیم. ‏‎(Write)‎‏ در برخی خودروها امکان خواندن و نوشتن اطلاعات تنها با یک دستگاه وجود ندارد به طور ‏مثال میتوان ‏اطلاعات را از طریق یک دستگاه خاص از ‏ECU‏ خواند اما بعد از اعمال تغییرات روی فایل خوانده شده برای نوشتن و اعمال آن ها روی ‏ایسیو به یک ‏دستگاه دیگر نیاز داریم. برخی از دستگاه ها و تجهیزات عمل خواندن و نوشتن ‏‎(read & write)‎‏ را می توانند همزمان انجام دهند ‏اما برخی دیگر فقط عمل ‏خواندن و برخی فقط عمل نوشتن. پس از آن موتور خودرو برای چک عملکرد، سطح دود‎ (Smoke levels) ‎، و هر گونه مشکلات ‏احتمالی تست می ‏شود. صحت و موفقیت ریمپ صحیح (‏Fine-tuning)‏ با توجه به بازخورد گرفته شده مشخص میشود یعنی تولید یک موتور بهتر و کارآمد تر. ‏